سرعت تولید خودرو و تکنولوژی و افزایش توان و سرعت خودروها نیاز یک سیستم ترمز مناسب و با عملکردی دقیق برای افزایش ایمنی خودروها لازم است،يكي از پارامترهاي بسيار مهم در عملكرد مناسب و بموقع ترمز خودرو روغن ترمز مي باشد .
روغن ترمز سیالی است که وظیفه انتقال فشار از پمپ ترمز به بوستر و لنت ترمز را بر عهده دارد. این مایع بدلیل خصلت عملکرد خود باید دارای حداقل تراکم پذیری باشد. همچنین این مایع باید نسبت به حباب هوا حساس بوده و اجازه تشکیل حباب را ندهد. تبخیر روغن ترمز باید بسیار ناچیز باشد و با قطعات فلزی و پلاستیکی که با آنها در تماس است سازگاری داشته باشد .
این مایع، ترکیبی مصنوعی است که قسمت اعظم آن از ترکیبات پلی گلیکول اتری تشکیل شده‌است. روغنهای ترمز نسبت به رطوبت حساس بوده و با جذب رطوبت نقطه جوش آنها پائین می‌آید و خاصیت خود را از دست می‌دهند. نقطه جوش معمول این روغن‌ها بیش از ۱۸۵ درجه سانتیگراد است. وجود آب يا رطوبت باعث كاهش نقطه جوش روغن ترمز مي شود و در ترمز زدن هاي متوالي بدليل اصطكاك بين لنت و ديسك يا كاسه چرخ گرماي زيادي توليد مي شود و در نهايت با انتقال آن به روغن ترمز نيروي وارده به پيستونهاي چرخ جهت ترمز گرفتن كاهش خواهد يافت.
روغن ترمز بسته به سطح استاندارد نوع كيفيت و توصيه خودرو ساز به DOT3 و يا DOT4 تقسيم بندي مي شوند كه يكي از توصيه هاي مهم جهت استفاده نوع خاصي از روغن ترمز نقطه جوش آن است در صورت استفاده از روغن ترمز نامناسب اجزاي لاستيكي و قطعات فلزي و مدار ترمز بسرعت فرسوده شده و عملكرد آن قابل اطمينان نمي باشد.
روغن ترمز یکی از رکن های رانندگی ایمن است که متاسفانه مورد توجه قرار نمی گیرد، .همواره سطح روغن ترمز را در مخزن مربوطه چك كنيد سطح روغن ترمز هميشه بايستي تا علامت Maximum پر باشد تا از از وارد شدن هوا به مدار ترمز جلوگيري شود. لازم به ذکر است که حجم روغن ترمز تنها عامل اصلی نیست کیفیت روغن ترمز و همچنین خاصیت آن نیز بسیار مهم است از عواملی که بر روی روغن ترمز تاثیر مخربی دارد رطوبت می باشد.
دوره زمانی تعویض روغن ترمز
به گفته کارشناسان و سازندگان خودرو در صورت زندگی و تردد خودروی شما در آب و هوایی مانند شهر تهران،روغن ترمز خودرو می بایست هر دو سال يك بار يا با طي هر 40 تا 50 هزار كيلومتر اقدام تعویض گردد و در صورت تردد زندگی در مناطق شرجی و مرطوب مانند شهرهای شمالی، ضروریست روغن ترمز خودرو هر سال يكبار و يا هر 20تا 25 هزار كيلومتر تعویض شود.
دليل آنها هم بر اين اساس است كه روغن ترمز با پايه گليكول در طی كاركردش، آلودگی ها و رطوبت سيستم را در خود جذب می‌كند. مايع، رطوبت را از بين درزهای ميان لوله های پلاستيكی جذب می‌كند، به خصوص نشتی های گذشته و جاهایی كه ممكن است از قبل در معرض هوا قرار گرفته باشند نيز، بسيار مهم است؛ از طرفی مشكل نشتی به طور واضحی در آب و هوای مرطوب تشديد خواهد شد. پس از گذشت يك سال از سرويس، روغن ترمز به طور متوسط دارای 2 درصد آب می‌شود و پس از گذشت 18 ماه سطح نشان دهنده می‌تواند تا سه درصد افزايش پيدا كند و پس از چند سال از آخرين سرويس، بعيد نسيت كه 7 تا 8 درصد از مايع شما آب باشد.
راه های تشخیص سلامت روغن ترمز
به تنهايی و از روی ظاهر نمی‌توان كيفیت روغن را تشخيص داد (حتی اگر انبوهی از آلودگی ها و ذرات را به خود جذب كرده باشد و يا رنگش قهوه ای باشد).
برای همين روغن بايد تست شود و در غير اينصورت به كلی عوض شود. سه راه برای تعيين وضعيت روغن وجود دارد که در ایران رایج نیست:
راه اول استفاده از يك رفركتومتر است كه با تغیير و عبور جهت نور به روشنی می‌تواند مقدار آلودگی ها را در مايع نمايان كند. يك قطره از روغن در تستر ريخته می‌شود، سپس نوار را در آن انداخته و مقدار مواد زائد را می‌خواند. دقت اين تستر بسيار بالا است و می‌تواند ميزان آلودگی ها (رطوبت) و نقطه جوش مايع را معلوم سازد.
روش شيمايی با استفاده از نوار: اين روش تست توسط سيستم فونيكس ساخته شده و Strip Dip خوانده می‌شود و می‌تواند ميزان مواد خورنده مايع را نمايان سازد؛ مواد شيميايی موجود در روغن در اثر واکنش با نشان دهنده مسی، سبب تغییر رنگ نوارهای تست و تعیین وضعیت روغن می‌شوند. وقتی كه نمايانگر مسی به 100 می‌رسد، نشان می‌دهد كه مقدار رسوبات نزديك به پايان انقضای عمر كاری خود است و اگر اين مقدار 200 و يا بيشتر بود، بايد حتما روغن تعويض شود.
تستر الكترونیكی: اين تستر دقیقا مقدار نقطه جوش را اندازه گیری می‌كند و تنھا در يك دقیقه كاملا كالیبره می‌شود. اگر نقطه جوش به مرز خطر رسیده باشد، تعويض را پیشنھاد می‌كند.
