موضع دهی میتواند از سطوح مختلفی انجام گیرد که هرکدام دارای محاسنی است و هرکدام برای قطعه کار و موقعیتی مناسب است. در این مطلب موضع دهی از سطوح استوانهای معرفیشده. همچنین الزامات این موضع دهندهها نیز آورده شده است. در ادامه مطلب با آقای مهندس همراه باشید:
موضع دهی از سطوح استوانه ای
موضع دهنده های استوانهای متداولترین روش موضع دهی است. زیرا از تمام روشهایدیگر مؤثر تر است. شکل زیر موضع دهنده استوانهای کوتاهی را نشان میدهد که به همراه نیرو گیره بندی، کلیه شش درجه آزادی را بهاستثنای درجه آزادی مربوط به دوران حول محور خودش را سلب میکند. بهمنظور این درجه آزادی و کامل شدن موضع دهیمیباید از موضع دهنده دومی هم استفاده کرد. موضع دهنده ها باید دقیقاً نسبت به پایهجاسازیشده و برای جلوگیری از چسبیدن آنها به قطعه کار در هنگام باز و بسته کردن، باید تا حد امکان کوتاه ساخته شوند.
اگر لازم شود برای ایجاد نگهداری بهتر یک قطعه کاری که از جنس ضعیف ساختهشدهاست، از موضع دهنده بلند استفاده شود، در این صورت موضع دهی میباید فقط درقسمتهای ابتدایی و انتهایی موضع دهنده در نظر گرفته شود و در این شرایط باید میله مطابق شکل زیر در قسمت وسط لاغرتر باشد. معمولاً موضع دهنده های بلند را با ایجاد یکسوراخ در امتداد محور دوران سبک مینمایند.
برای تسهیل در امر جاگذاری قطعه کار، باید سر موضع دهندهها را با پخ زدن به میزانقابلتوجهی باریک ساخت و همچنین میباید پایه قرارگاه آن دارای فاصله خالی یا بادخور باشد تا گردوغبار مانع از سوارشدن صحیح موضع دهنده نگردد. (به شکل اول توجه کنید.)
وقتی یک میله موضع دهی در ارتباط با گیره بندی بکار رود، باید به پایه محکم شود در غیر این صورت ممکن است به علت نیروی گیره بندی به خارج بیرون کشیده شود. شکل زیر نحوه بستن موضع دهنده را به کمک مهره نشان میدهد. روشهای دیگر بستن موضع دهنده استفاده از پیچ قابل تنظیم و واشر یا فلنج و پیچهای تنظیم است. باید یادآوری کرد که موضع دهنده پیچی فاقد ثبات کافی است.
در صورت نیاز به موضع دهنده پیچی باید با استوانهای ساختن قسمتی ازآنکه در سوراخ پایه داخل میشود (موضع دهی قطری)، مانع بیثباتی آن شد (در موضع دهنده بوش مته علاوه بر قسمت رزوه شده قسمت صاف استوانهای نیز بهمنظور موضع دهی وجود دارد). موضع دهنده شکل زیر که از نوع بوش لبهدار است برای موضع دهی یک قطعه کار با توجه به برجستگی آن بکار میرود. این موضع دهنده، کلیه وظایف موضع دهنده میلهای را انجاممیدهد.