معرفی و بررسی انواع یاتاقان ها

یاتاقان

ما در این مقاله به برسی انواع یاتاقان ها پرداخته ایم که میتوانید در ادامه آن را مطالعه فرماید.

یاتاقان به دو نیم ‌دایره به جنس بوبیت گفته شده که در موتور خودروها نصب شده و در مکان های که نیاز به چرخش محور و یا یک جسم سوار بر یک محور وجود دارد، از ان ها استفاده میشود.

یاتاقان وسیله ای است که اجازه حرکت  مقید  بین دو یا چند قطعه را میدهد. یاتاقان معمولا از دو سطح اصلی که هر کدام متعلق به یک عضو مکانیزم میباشد تشکیل شده که نسبت به یک دیگر حرکت میکنند.

عمل اصلی یاتاقان ها توسط جزء واسطه که دو سطح یاتاقان ها را از یکدیگر جدا میکند انجام میگیرد.

یاتاقان ها در جایی که دسته پیستون‌ها بر روی میل لنگ نصب می‌شود قرار دارد.در ادامه مطلب با آقای مهندس همراه باشید:

تاریخچه

نوع اولیه از یاتاقان های خطی از سه بدنه استفاده می کردند که بر روی هم میباشند.

یاتاقان های خطی مدرن نیز مشابه اند، تنها تفاوت در این است که در بعضی مواقع از ساچمه به جای غلتک استفاده میشود.

اجزاء نخستین ساچمه های ساده و غلتکی از چوب بوده اما سرامیک، یاقوت کبود و شیشه نیز کاربرد داشتند.

آهن، برنز و فولادهای دیگر، سرامیک ها و پلاستیک ها امروزه مورد استفاده قرار میگیرند.

یاتاقان های چوبی امروزه هنوز می توانند در آسیاب های آبی قدیمی دیده شوند که آب،

سرما و روانکاری ان را تأمین می کند. داوینچی نوعی از یاتاقان ساچمه ای  را در حدود سال ۱۵۰۰ شرح داده است.

انواع یاتاقان ها

یاتاقان را میتوان بر اساس حرکتی که مجازند داشته باشند و بر اساس اصول کاریشان و یا جهت بارهای اعمالی که میتوانند تحمل کنند طبقه بندی کرد.
بعضی از یاتاقان ها به طور کامل و بعضی دیگر به صورت نیمه کامل روغنکاری میگردند و همچنین گروهی به روغنکاری نیازی ندارند.

⦁ یاتاقان های شعاعی(ژورنال)

محورهایی که افقی قرار گرفته اند و باید در انتها و در وسط دارای تکیه گاه باشند برای تحمل بارهای

شعاعی وارد بر محور از این یاتاقان ها استفاده می شود. در ژنراتور و توربین بخار یا گاز از این نوع استفاده میگردد.

⦁ یاتاقان چشمی:

این یاتاقان از چشمی جوش داده شده یا ریخته گری شده که بوش یاتاقان از جنس مخصوصی در آن جازده شده است.

آن ها را یک یا چند تکه می سازند. بدنه از جنس چدن خاکستری است و بوش از جنس مخصوص فلز یاتاقان است که درون آن پرس گردیده یا ریخته شده است.

در مدل یک تکه محور ها به داخل یاتاقان فرو میروند. در نوع دو تکه محور در داخل یاتاقان باز قرار داده میشوند.

⦁ یاتاقان لغزشی قابل تنظیم:

برای کاربردهایی همچون یاتاقان محوری اصلی در ماشین تراش از این یاتاقان استفاده میکنند.

اگر بازی یاتاقان در هنگام کارکردن زیاد شود، با تنظیم این یاتاقان بهترین موقعیت کارکرد حاصل میشود.

قابل ذکر است نوعی یاتاقان چند تکه به یاتاقان های سگمنتی معروف میباشند که از سه یا چهار تکه تشکیل شده اند.

⦁ یاتاقان های محوری:

برای تحمل بارهای محوری در شفت ها از این یاتاقان ها که به تراست نیز معروف میباشند استفاده میکنند.

این یاتاقان ها دارای بوش راهنما و صفحات نشست میباشد که صفحات نشست نیروی محور را تحمل می کنند و در محل نشست خود که به طور قوسی است قرار میگیردند.

خواص فلز یاتاقان

⦁ پایین بودن مدول الاستییسته
⦁ پایین بودن قدرت تنش برشی
⦁ عدم خاصیت جوش خوری با شفت درگیر
⦁ استحکام کافی در مقابل تنش های فشاری و عامل خستگی
⦁ مقاومت در برابر خوردگی شیمیایی
⦁ داشتن ضریب هدایت حرارتی بالا
⦁ خاصیت جذب ذرات خارجی روغن
⦁ ارزان قیمت و مقرون به صرفه بودن

ساختمان یاتاقان

لقی و اندازه آن برای محور داخلی یاتاقان ها ‌از مسایل مهم طراحی یاتاقان ها میباشد. طراحان مقدار لقی یاتاقان ها را بر اساس میزان دور محور و نوع روانکار در نظر میگیرند.

ساختمان بلبرینگ

۱- رینگ داخلی

۲- رینگ خارجی

۳-ساچمه ها

۴- قفسه ساچمه ها

برای رولر بیرینگ ها ، به جای ساچمه ها از رولر (غلطک) استفاده میگردد. برای افزایش سطح اصطکاک بین ساچمه و رینگ،

یک شیار مدور موجود است که شعاع آن کمی بیشتر از شعاع ساچمه هاست و روی رینگ میباشد.

بلبرینگ در مقابل کمی خارج از مرکز بودن بار خود را تنظیم نموده و بار را انتقال میدهد.

وظیفه قفسه ساچمه ها این است که ساچمه ها را به فواصل معینی از همدیگر ثابت نگه می دارد تا از برخورد پهلو به پهلو جلوگیری کند .

انواع بلبرینگ ها

۱- سبک

۲- متوسط

۳- سنگین

فاکتورهای مهم در انتخاب یاتاقان

⦁ خواص مکانیکی: نوع نیروها اعم از عمودی، شعاعی، محوری، سرعت، اصطحکاک فضا، سروصدا، راحتی و روغنکاری، توان انتقال
⦁ شرایط محیطی: درجه ی حرارت بالا و پایین، گرد و خاک، رطوبت، تشعشع
⦁ شرایط اقتصادی: طول عمر، قیمت تمام شده، راحتی تعویض، استاندارد بدن
⦁ نیرو و سرعت: اساسی ترین فاکتور در انتخاب میباشد.