با سلام
در این مقاله آموزشی میخواهیم گیربکس دوکلاچه را مورد بررسی قرار دهیم. گیربکس دوکلاچه (Dual-clutch transmission) یکی از بروزترین سیستم های تغییر گشتاوریست که تا کنون طراحی شده است و در خودروها مورد استفاده قرار میگیرد. در ادامه مطلب با آقای مهندس همراه باشید.
در گذشته از جعبه دنده تنها به منظور تغییر گشتاور خروجی از موتور به صورت ساده استفاده می کردند. اما با رشد تکنولوژی و به مرور زمان انواع پیشرفته تر این سیستم ها معرفی و مورد استفاده قرار گرفتند. و در خودرو ها بر حسب کاربرد از گیربکس مناسب خود استفاده شد.
به طور مثال گیربکس ها در ظهور خودروها به صورت دستی بوده و راننده ها با استفاده از کلاچ و به صورت دستی دنده را عوض می کردند. رفته رفته سیستم های اتوماتیک که به صورت اتوماتیک دنده را عوض می کنند جای جعبه دنده دستی را گرفتند.
انواع گیربکس ها
-
گیربکس دوکلاچه
سیستم تعویض دنده خودرو از نظر نوع تعویض دنده به دو دسته دستی و اتوماتیک تقسیم بندی می شود. در سیستم تعویض دنده دستی راننده ابتدا با استفاده از کلاچ ارتباط بین نیروی خروجی از موتور و چرخ های خودرو را قطع سپس با استفاده از دسته ی دنده اقدام به تعویض دنده می کند. اما بر خلاف گیربکس دستی در نوع اتوماتیک آن، همه ی کاره به صورت اتوماتیک انجام میشود و راننده هیچ دخالتی در تعویض دنده ندارد.
در مورد اول و دمی اکثر مردم با آنها آشنایی دارند. همانطور که از نام آنها مشخص است، در نوع دستی راننده با فشردن پدال کلاچ و استفاده از دسته‌دنده‌ی موجود در کنسول مرکزی کابین خودرو، به‌صورت دستی تعویض دنده می‌کند. در نوع اتوماتیک یا خودکار، پدال کلاچ وجود ندارد و راننده فقط با گاز و ترمز سر و کار دارد. مبدل گشتاور و کلاچ به‌دور از چشم راننده انجام وظیفه می‌کنند تا سواری راحت نصیب سرنشینان شود.
بیشتر راننده هایی که عاشق رانندگی هستند و تمایل به خودرو ارزان تر دارند از ترجیح به استفاده از خودرو با گیربکس دستی هستند. اما سیستم اتوماتیک برای رانندگان تازه کار و یا کسانی که به راحتی رانندگی اهمیت می دهند پیشنهاد می شود. همچنین میزان مصرف سوخت خودرو با گیربکس اتوماتیک کمتر می باشد.
سیستم دیگری که مابین سیستم مبدل گشتاور دستی و اتوماتیک قرار می گیرد گیربکس دوکلاچه یا نیمه اتوماتیک می باشد. این نوع جعبه دنده ها بیشتر در ماشین های مسابقه ای مورد استفاده قرار می گیرد و استفاده از آن در خودرو معمولی فناوری جدید می باشد.
بیشتر بخوانید : مقایسه میزان مصرف سوخت گیربکس اتوماتیک با گیربکس دستی
گیربکس دوکلاچه چیست؟
گیربکس دوکلاچه یک سیستم مابین دستی و اتوماتیک است. ساختمان این گیربکس ها بسیار شبیه به جعبه دنده های دستی و پیچیدگی اتوماتیک را ندارد.
قبل از معرفی کامل این گیربکس ها برای اطلاع از کارکرد آنها از یک مثال ساده استفاده می کنیم.
شکل بالا را در نظر بگیرید که سیستم انتقال و تغییر گشتاور دارای دو سیستم موازی است، فرض کنیم مسیر A دارای دنده های زوج و مسیر B دارای دنده های فرد باشد. هر مسیر دارای یک کلاچ است که به صورت همزمان درگیر نمی شوند. یعنی با درگیر شدن مسیر A مسیر B غیرفعال است و بالعکس.
در شروع حرکت گیربکس مسیر A در دنده یک قرار میگیرد، به محض رها کردن ترمز و خودرو با دنده ی یک شروع به حرکت می کند. همزمان مسیر B دنده دو را آماده درگیرشدن می کند. به محض رسیدن دور خودرو مسیر A قطع و مسیر B وصل می گردد. خودرو با دنده دو حرکت می کند و به همین ترتیب ادامه پیدا می کند. برای دنده ی معکوس همین مسیر طی می شود.
مثال بالا برای درک بهتر و نحوه کارکرد گیربکس های دوکلاچه بود در واقعیت کمی متفاوت است. در ساختمان گیربکس دوکلاچه از شفت های موازی و دو سیستم کلاچ استفاده می شود. در زیر تصویر یک جعبه دنده دوکلاچه را می بینید.
در بیشتر این نوع گیربکس ها دو حالت دستی و اتوماتیک وجود دارد به همین خاطر به آنها نیمه اتوماتیک می گویند.
تاریخچه گیربکس دوکلاچه
گیربکس DCT برای اولین بار توسط مهندس ادولف کگرس(Adolphe Kégresse) فرانسوی قبل از جنگ جهانی دوم ابداع شد. اگرچه در آن زمان مدل کاربردی از آن ساخته نشد.
اولین نمونه پیشرفته و کامل در سال ۱۹۸۰ توسط هری وبستر (Henry George (Harry) Webster) در شرکت Automotive Products تولید شد. و روی مدل های فورد فیستا ، پژو ۲۰۵ و فورد رنجر نصب شد.
